Дар Роштқалъа маконҳои таърихӣ дубора барқарор мешаванд

 Дар солҳои соҳибистиқлолии Ҷумҳурии Тоҷикистон бостоншиносони тоҷик дар ноҳияи Роштқалъа зиёда аз 60 маконҳои таърихиро муайян намуданд, ки 14 ададашон боқимондаҳои тӯпхонаҳо, бошишгоҳҳо ва қалъаҳо буда, маъруфтаринашон -Роштқалъа, Синдевқалъа, Шошбувадқалъа ва Ҷавшангоз ба шумор мераванд. Бо мақсади ҷалби таваҷҷуҳи бештари сайёҳон дар ояндаи наздик барқарорсозиии қалъаи Роштқалъа, ки дар маркази ноҳия ҷойгир аст, ба нақша гирифта шудааст.

Корманди масъули Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Рошткалъа Ҷовид Хушқадамов ба мухбири минтақавии АМИТ «Ховар» изҳор дошт, ки «пас аз эълон гардидани солҳои 2019-2021 Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ ба рушди соҳаи сайёҳӣ дар ноҳия аҳамияти хос равона гардида, аз тарафи олимон тадқиқоти иловагӣ анҷом дода шуд. Барои навсозии ин ёдгориҳои таърихӣ лоиҳаҳо таҳия гардида, ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда шуданд. Ҳамаи ёдгориҳои таърихии ноҳия имрӯз зери таваҷҷуҳ ва ҳимояи давлат мебошанд. Дар гузашта бисёр маконҳои таърихӣ тахриб шуданд, сангу чўбашон барои бунёди хонаҳои истиқоматӣ истифода мешуд».

«Баъзе аз қалъаву маконҳои бостонӣ бо мурури замон бар асари зилзила, барфу борон аз байн рафтанд. Дар кунҷу канори маркази ноҳия қалъаҳои кучак, аммо хеле қадима ба мисли қалъаҳои Барев, Хинвод, Чакарқалъа, Борикакқалъа мавҷуд буданд, ки ба сабаби офатҳои табиӣ комилан хароб гардиданд. Роштқалъа нисбат ба дигар маконҳои таърихии ноҳия агарчӣ қисман тахриб шуда бошад ҳам, деворҳои бархе аз биноҳо ҳанӯз ҳам побарҷоянд»,-афзуд Ҷовид Хушқадамов.

Ба гуфтаи доктори илмҳои бостоншиносӣ, профессор Мира Бубнова, бунёди қалъа ба асрҳои 7 мелодӣ рост омада, дар асрҳои 19 қисман барқарор гаштаст.

Аз рӯи иттилои ҷаҳонгарди рус Граф Бобринский, ки соли 1902 ба Бадахшони Тоҷикистон сафар намудаст, қалъа пурра он замон дар шакли аввалааш вуҷуд дошт ва дорои манзилҳои истиқоматӣ низ будаст.

Сокинони куҳансоли деҳаи Роштқалъа мегӯянд, ки то солҳои 30-юми асри гузашта, ҳатто манораи қалъа ҳам вуҷуд дошт. Пас аз он як қисми деворҳои қалъа барои бунёди биноҳои маъмурии ноҳияи Роштқалъа, ки соли 1936 таъсис ёфтаст, истифода бурданд. Дар қисмати шарқии он биноҳои истиқоматӣ бунёд карда шуданд. Бо дахолати Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Роштқалъа харобшавии баъдинаи қалъа боздошта шуд.

Дар назар аст, ки дар ояндаи наздик қалъа дар шакли пешинааш барқарор гашта, ба яке аз маконҳои таърихӣ ва тамошобоби ноҳия табдил ёфта, ҳамин тавр таваҷҷуҳи сайёҳон ба ин макон бештар хоҳад шуд.

АКС: АМИТ «Ховар»